Amblemlerinde Ay-Yıldız Olan Kulüplerin Hikayesi

Şu anda İngiltere 3. ligi olan EFL League One'da bulunan Portsmouth, İrlanda 2. Lig'in de bulunan Drogheda United ve İspanya 2. lig'in de bulunan Deportivo La Coruna takımlarının Osmanlı Devleti ile ilgili olduğu söylenir. Bunun nedeni ise kulüplerin ambleminde bulunan ay-yıldızlar... Bir görüşe göre de bu kulüpler, Osmanlı'dan alakasız bir şekilde kurulup, yönetildi. Şimdi bu konuyu biraz irdeleyelim.

Portsmouth :

Bazı kaynaklarda 2 Mayıs 1194’te şehre berat verilirken İngiltere Kralı Richard’ın şansölyesi William de Longchamp’ın armasından kopya edildiği söyleniyor. III. Haçlı Seferi sırasında 1191'de Kıbrıs adasından geçen Kral burada bir ay ve sekiz yıldızdan müteşekkil armayı görüp beğenmiş. 1686’da da resmen tescil edilmiş. Bu bölge ile irtibatımız 1850’lere uzanıyor. Dünyanın en güçlü deniz gücüne sahip bu ülkesine Sultan Mecid seyr ve topçuluk tahsili maksadıyla denizciler gönderdi. Mir'at-ı Zafer ve Çerağ-ı Bahri fırkateyni Portsmouth limanına demirledi. Lacivert ceket, mavi pantolon, kemer ve kılıçlı üniformalarıyla Osmanlı gemicileri şehirde büyük sükse yaptı. Gemileri gezmek isteyenlere de nâzik davrandılar.

Mamafih eski Osmanlı leventlerinin hikâyelerini bilenler, görmeyi umdukları ihtişamlı ve ekzantrik kıyafet yerine, kendilerininkine benzeyen üniformalarla karşılaşınca biraz sukut-ı hayale uğradılar. O esnada Portsmouth’da kolera salgını çıktı. Kanalizasyonsuz, tersane işçilerinin üst üste sıhhatsiz şekilde yaşadığı limanda hastalık çığ gibi büyüdü. Gemi mürettebatından bazısı hastalık kaptı. 26’sı hayatını kaybetti. Bunlar Portsmouth’un hemen karşısına düşen Gosport şehrindeki Haslar Askeri Hastanesi mezarlığında hususî bir yere gömüldüler. 1902’de Zymotic Hastanesi inşaatı sebebiyle kabirler, Alver Gölü kıyısındaki Clayhall Bahriye Mezarlığı'na nakledildi. Bugün burada vefat eden Osmanlı gemicilerinin ay-yıldızlı mezartaşları hâdiseye şahitlik ediyor.

Şehitlik 1985’te Türkiye tarafından restore edilmiştir. Hâdise hem İngiliz, hem de Türk kaynaklarında geçer. Mir’at-ı Zafer'in kumandanı Mustafa Bey, 16 sayfalık raporunda bunları anlatmaktadır. Portsmouth amblemindeki ay-yıldız hakkında başka bir rivayet daha var. Buna göre 1898 tarihli klübü, Sultan II. Abdülhamid istihbarat maksadıyla kurdurmuş. Londra göz önünde bir şehir olduğu için, onun yerine böyle İngilizlere hiç de sıcak bakmayan İrlandalıların aktif olduğu bir şehir seçilmiş.

Drogheda United :

1847’de İrlanda’da kıtlık baş göstermiş; bir milyon kişi hayatını kaybetmişti. Cömert ve müşfik padişah Sultan Mecid’in gönderdiği erzak dolu 3 gemi Drogheda limanına yanaştı. Padişah ayrıca 10 bin pound göndermişti. Bu, Osmanlılara dünya çapında itibar kazandıran büyük bir jestti. İngiltere Kraliçesi Victoria bile İrlandalı teb’asına Sultan’dan daha cömert davranmamış; sadece 2 bin pound verebilmişti. Bu sebeple Osmanlı hükûmetinden yardımın bin pound'a indirilmesi istendi. İrlandalılar, bu iyiliği unutmadılar. Şehrin ve 1919’da kurulan Drogheda futbol klübünün amblemine ay-yıldız koydular. Bir müddet evvel Türkiye’yi ziyaret eden İrlanda reisicumhuru Mary McAleese hâdiseyi hatırlatarak, "İrlanda halkı bu eşine az rastlanır cömertliği asla unutmadı. Bayrağınızdaki sembolleri, bu güzel yıldız ve hilâli, şehrin sembolü hâline getirdi. Hatta futbol takımının formalarının üzerinde de bu güzel Türk sembollerini görüyoruz" dedi.

Deportivo La Caruna :

İspanya’nın Portekiz sınırındaki Deportivo şehri takımının da ayyıldızlı bir amblemi var. Rakiplerinin “Türkler” diye andığı Deportivo La Coruna taraftarları da maçlarda Türk bayrağı açıyor. Rivayete göre, yiğitliğiyle meşhur Galicia beldesinin gençleri vaktiyle Portekizlilerle mücadelesinde Barbaros Hayreddin Paşa'ya destek vermişler. Bunu sindiremeyen komşu Vigo şehri, bunlara “Türkler” adını takmış. Bu rekabet, futbolda da varlığını devam ettirmiş.

Yazı: Mehmet Eren Savaşçı